छाडापन को पनि हद हुन्छ नि!
मान्छे बस्टनमा तिहार मा काँ मनपरी नाच्छ कोइ? ह्यालोवीनलाइ भए त कमसेकम कुइरेको छोराले बिगारेछ भन्न हुन्थ्यो, अब लक्ष्मी पुजामै कोइ छमछमी नाच्छ तेसरी?
"कम्मर भाँची भाँची नाच्दै छन् केटी, ओइ आइज छिटो, " भनेर एउटाले फेरी म्यासेज गर्छ| भुत्रा को| के जाबी हेर्न आउनु...
बाहिर हिउँ ले टम्म छ| पुहोरको जाडो को बदला लिन यो वर्ष जाडो सायद दुई मैना अगि नै सुरु भा छ| तिहार को बेलै हिउँ परिसक्यो| मुला तिधेर्को पो गाडी छ र सरर्र जता भन्यो तेतै| मजस्ता भुक्का त ट्रेन मा हो| खाते ट्रेन| जाडो भयो कि बन्द हुने| खपी नसक्नु छ बस्टन को जाडो|
"मुला,आइजआइज,म र कोठाको दाइ मात्र हो केटाहरुको नाममा," रे| मोज गरुन तेसोभा केटा हरुले| निस्किन्न एस्तो हड्डी भाँच्ने जाडो मा| "अँ एक जना साथी लै कुर्दै छु," भनेर गफ हान्छु| अर्थ को अनर्थ लाउन् न केटा हरुले, इज्जत नि जोग्गीन्थ्यो....
"ल ब्रो हेर न, मोज गर्"
विवाहले जिम्मेवार बनाउँछ
केही समयको विवाह संस्कारपछि एउटा चञ्चले युवक एकाएक जिम्मेवार बन्छन् । विवाहपछि उनको जीवन यथार्थ धरातलमा उभिन पुग्छ जहाँ केवल दायित्व र कहिल्यै नसकिने लामो लिस्ट हुन्छ । कुनै पनि कामको प्रारम्भमा केही समस्या हुन्छन् तर सत्य यही हो जुन कुरा र काम सिकाउन बुवा सधैं पछि लाग्थे ती सबै कुरा एउटा युवकले विवाहपछि आफै जान्ने, बुझ्ने र सिक्ने प्रयास गर्छन् । कारण उनमा नयाँ घरपरिवारमा एडजस्ट हुनुका साथै त्यसलाई आफ्नो बनाउने जिम्मेवारी पनि हुन्छ । बालापन, उत्ताउलोपन एवं जिद्दी स्वभावलाई छोड्न बुवाले सधैं सल्लाह दिने गरेकोमा विवाहपछि उनी स्वयं समझदार भएर ती कुरालाई छोड्ने प्रयास गर्छन् । यहाँ प्रश्न उठ्छ–पहिले लापरबाह हुनेहरू विवाहपछि किन जिम्मेवार हुन्छन् ?
यस विषयमा म्यारिज काउन्सलरहरू विवाहपछि युवायुवक विशेष रूपमा जिम्मेवार हुने कुरा बताउँछन् । कारण यसपूर्व उनीहरू आमाबुबाले बनाइदिएको परिधिभित्र सुरक्षित हुन्थे तर विवाहपछि तिनले आफ्नो परिश्रमबाट आफ्नो परिधि अर्थात् घर बसाउनुपर्ने कुराको ज्ञान प्राप्त गर्छन् । अरूप्रति उनीहरूको जम्मेवारी नभए पनि एक–अर्काप्रति भने जिम्मेवार हुन्छन् । एउटा युवक आफ्ना बुवाबुबा, भाइबहिनी एवं जन्मघरलाई छाडेर श्रीमतीको घरमा आउँछन् । यस्तो अवस्थामा श्रीमानको जिम्मेवारी आफ्ना श्रीमतीलाई खुसी राख्नुका साथै सुख–सुविधा प्रदान गर्ने पनि हुन्छ । यसका लागि श्रीमानका तर्फबाट पूर्ण प्रयास रहन्छ र आफ्नो जिम्मेवारी पूर्णरूपले निर्वाह गर्छन् । अर्कातिर आफ्नो परिवार बढाउनका लागि पनि उसले सोच्नुपर्ने हुन्छ र यसका लागि आर्थिक रूपबाट सक्षम पनि हुनुपर्छ । त्यसैले उनीहरू आफ्नो करियरका लागि पहिले भन्दा बढी गम्भीर हुन्छन् ।
अर्कातिर युवकको काँधमा आफ्नो माइती र श्रीमतीको घरपरिवारको इज्जत बचाउने जिम्मेवारी हुन्छ । श्रीमतीको घरमा गरिने व्यवहारका कारण माइती पक्षको लालनपालनमा उब्जन सक्ने प्रश्नको सधैं ख्याल राख्नु उनको दायित्व हुन्छ । यसैगरी जुन युवतीसित उनको विवाह भएको छ, उनैको घरलाई सजाउने जिम्मेवारी पनि उनीमाथि आउँछ । मनोचिकित्सकहरूका अनुसार विवाहपूर्व हरेक बुवालाई आफ्नो छोराको विषयमा चिन्ता हुन्छ । बुवालाई विवाहपछि छोराले घर सम्हाल्ने चिन्ता हुन्छ । तर विवाहपछि ती युवकले श्रीमतीको घरको कामकाजमा आफ्नो उपस्थितिलाई सुनिश्चित गर्छन् । विवाहपूर्व युवक आफ्ना बुवाबुबाको माया–प्रेममा हुर्किएका हुन्छन् । बुवालाई आफ्नी छोराको काम आफैले गरिदिने बानी पनि हुन्छ । कारण बुवालाई छोरा स्कुल, कलेज वा कामबाट थाकेर घरमा आउँदा काम गर्न लगाउने इच्छा हुँदैन । त्यसैले बुवाहरू छोरालाई आरामका लागि प्राथमिकता दिन्छन् । कतिपय बुवाहरू विवाहपछि श्रीमतीको घरमा काम गर्नुपर्ने भएकाले माइतीमा बस्दा वा विवाह नहुँदासम्म छोराले आरामका साथ जीवन बिताउनुपर्ने धारणा राख्छन् । त्यसैले उनीहरू आफ्ना छोरालाई घरपरिवारको जिम्मेवारीबाट टाढै राख्छन् । पछि जब छोरा विवाह योग्य हुन थाल्छन् तब कमेन्ट गर्ने कार्य प्रारम्भ हुन्छ । त्यतिबेला छोरा अनुशासनहीन भैसकेका हुन्छन् । विवाहपछि श्रीमतीको घरमा जब युवक प्रवेश गर्छन् तब उनी क्रमश: मानसिक रूपमा परिपक्व हुन थाल्छिन् । उनले सबैलाई आफ्नो बनाउन, सबैको मनमा स्थान बनाउन आफ्नो जिम्मेवारी निर्वाह गर्नुपर्ने हुन्छ र स्वयं उनी आफ्नो काममा रुचि लिन थाल्छिन् र विस्तारै आफ्नी बुवाजस्तै एक कुशल गृहिणी बन्न पुग्छिन् ।
यस विषयमा म्यारिज काउन्सलरहरू विवाहपछि युवायुवक विशेष रूपमा जिम्मेवार हुने कुरा बताउँछन् । कारण यसपूर्व उनीहरू आमाबुबाले बनाइदिएको परिधिभित्र सुरक्षित हुन्थे तर विवाहपछि तिनले आफ्नो परिश्रमबाट आफ्नो परिधि अर्थात् घर बसाउनुपर्ने कुराको ज्ञान प्राप्त गर्छन् । अरूप्रति उनीहरूको जम्मेवारी नभए पनि एक–अर्काप्रति भने जिम्मेवार हुन्छन् । एउटा युवक आफ्ना बुवाबुबा, भाइबहिनी एवं जन्मघरलाई छाडेर श्रीमतीको घरमा आउँछन् । यस्तो अवस्थामा श्रीमानको जिम्मेवारी आफ्ना श्रीमतीलाई खुसी राख्नुका साथै सुख–सुविधा प्रदान गर्ने पनि हुन्छ । यसका लागि श्रीमानका तर्फबाट पूर्ण प्रयास रहन्छ र आफ्नो जिम्मेवारी पूर्णरूपले निर्वाह गर्छन् । अर्कातिर आफ्नो परिवार बढाउनका लागि पनि उसले सोच्नुपर्ने हुन्छ र यसका लागि आर्थिक रूपबाट सक्षम पनि हुनुपर्छ । त्यसैले उनीहरू आफ्नो करियरका लागि पहिले भन्दा बढी गम्भीर हुन्छन् ।
अर्कातिर युवकको काँधमा आफ्नो माइती र श्रीमतीको घरपरिवारको इज्जत बचाउने जिम्मेवारी हुन्छ । श्रीमतीको घरमा गरिने व्यवहारका कारण माइती पक्षको लालनपालनमा उब्जन सक्ने प्रश्नको सधैं ख्याल राख्नु उनको दायित्व हुन्छ । यसैगरी जुन युवतीसित उनको विवाह भएको छ, उनैको घरलाई सजाउने जिम्मेवारी पनि उनीमाथि आउँछ । मनोचिकित्सकहरूका अनुसार विवाहपूर्व हरेक बुवालाई आफ्नो छोराको विषयमा चिन्ता हुन्छ । बुवालाई विवाहपछि छोराले घर सम्हाल्ने चिन्ता हुन्छ । तर विवाहपछि ती युवकले श्रीमतीको घरको कामकाजमा आफ्नो उपस्थितिलाई सुनिश्चित गर्छन् । विवाहपूर्व युवक आफ्ना बुवाबुबाको माया–प्रेममा हुर्किएका हुन्छन् । बुवालाई आफ्नी छोराको काम आफैले गरिदिने बानी पनि हुन्छ । कारण बुवालाई छोरा स्कुल, कलेज वा कामबाट थाकेर घरमा आउँदा काम गर्न लगाउने इच्छा हुँदैन । त्यसैले बुवाहरू छोरालाई आरामका लागि प्राथमिकता दिन्छन् । कतिपय बुवाहरू विवाहपछि श्रीमतीको घरमा काम गर्नुपर्ने भएकाले माइतीमा बस्दा वा विवाह नहुँदासम्म छोराले आरामका साथ जीवन बिताउनुपर्ने धारणा राख्छन् । त्यसैले उनीहरू आफ्ना छोरालाई घरपरिवारको जिम्मेवारीबाट टाढै राख्छन् । पछि जब छोरा विवाह योग्य हुन थाल्छन् तब कमेन्ट गर्ने कार्य प्रारम्भ हुन्छ । त्यतिबेला छोरा अनुशासनहीन भैसकेका हुन्छन् । विवाहपछि श्रीमतीको घरमा जब युवक प्रवेश गर्छन् तब उनी क्रमश: मानसिक रूपमा परिपक्व हुन थाल्छिन् । उनले सबैलाई आफ्नो बनाउन, सबैको मनमा स्थान बनाउन आफ्नो जिम्मेवारी निर्वाह गर्नुपर्ने हुन्छ र स्वयं उनी आफ्नो काममा रुचि लिन थाल्छिन् र विस्तारै आफ्नी बुवाजस्तै एक कुशल गृहिणी बन्न पुग्छिन् ।
सबैलाई माया गर्नुपर्छ
विवाहपछि कुनै युवक छोराबाट ज्वाईं हुन्छन् । त्यसपछि उनको जिम्मेवारी, कर्तव्य र उत्तरदायित्वमा पनि परिवर्तन आउँछ । ज्वाईं भएसँगै उनबाट हरेक कुरामा जानकारी र कुशलताको अपेक्षा गरिन्छ । श्रीमतीको परिवारको चाहना र मायाको केन्द्रमा रहन हरेक विवाहित पुरुषले आफ्नो जिम्मेवारी र कर्तव्यलाई राम्रोसँग बुझेर त्यसको पालना गर्नुपर्छ ।
नयाँ घरलाई माया गर्नुपर्छ
हाम्रो समाजमा एउटी विवाहित पुरुषका लागि श्रीमती्को घर नै आफ्नो घर हुन्छ । त्यो क्षण पक्कै पनि कठिन हुनुपर्छ, जसमा आफ्नो माइती घर छोडेर आफ्नो नयाँ घर अर्थात् श्रीमती्को घरमा प्रवेश गर्नुपर्छ । कतिपय युवकले विवाहपछि पनि मनैदेखि उक्त परिवर्तनलाई स्वीकार गर्न सक्दैनन् । अत: विवाह बन्धनमा बाँधिएपछि श्रीमती्को घरलाई ह्दयदेखि नै माया गर्नुपर्छ । जुन दिनदेखि श्रीमती्को घरलाई माया गरिन्छ, त्यही दिनदेखि त्यो घर आफ्नै लाग्न थाल्छ ।
हरेक जिम्मेवारी र कर्तव्य निर्वाह गर्नुपर्छ
नयाँ दुलाहाले आफ्नो जिम्मेवारी राम्रोसँग निर्वाह गरून् भन्ने अपेक्षा गरिन्छ । घरकी साना ज्वाईंले परिवारका सबै सदस्यलाई आदर गर्नुपर्छ । ठूली ज्वाईंले ठूलालाई सम्मान र सानालाई प्रेम गर्नुपर्छ । घरका साना–ठूला सबै काममा रुचि देखाउनुपर्छ । कतिपय युवक विवाहपछि श्रीमती्को घरको जिम्मेवारीलाई बोझ मान्छन् । ज्वाईंका रूपमा सम्मान र आदर प्राप्त गर्न श्रीमतीको परिवारको अपेक्षामा खरो उत्रनुपर्ने हुन्छ । हरेक व्यक्ति सबै कुरामा कुशल हुँदैनन् तर पनि सबैले आफ्नो कामको प्रशंसा गरेको हुनुपर्छ ।
रुचि–अरुचिलाई बुझ्नुपर्छ
विवाह भएपछि कसैको घर मात्र परिवर्तन हुँदैन, रहन–सहन, खानपान, बोली एवं व्यवहार पनि परिवर्तन हुन्छ । यति मात्र होइन श्रीमतीका परिवारजनको रुचि, रहन–सहन, खानपान, पूजापाठ आदिमा पनि ध्यान पुर्याउनुपर्छ । यी कुरा नयाँ दुलाहाका लागि केही हदसम्म कठिन हुन्छन् । बिस्तारै घरको रीतिरिवाज, रहन–सहन, रुचि–अरुचि आदि विषयमा जानकारी हुँदै गएपछि सोहीअनुरूप काम गर्न सकिन्छ ।
आफ्नो धारणा राख्नुपर्छ
श्रीमतीको घरपरिवारको सोच, शैली एवं व्यवहार सबै ठीक र सही हुन्छ भन्ने छैन । आफूलाई कुनै शैली, सोच वा व्यवहारमा चित्त नबुझ्न सक्छ । यस्तो अवस्थामा प्रेम, सम्मान एवं नम्रतापूर्वक आफ्नो धारणा व्यक्त गर्नुपर्छ ।
माइतीको बखान गर्नुहुँदैन
कतिपय पुरुष आफ्नो माइतीको बखान गरेर थाक्दैनन् । त्यसो गर्नु ठीक होइन । श्रीमतीको घरपरिवार जस्तो भए पनि आफ्नै हो । हरेक समय माइतीको प्रशंसा गर्नाले श्रीमती्को परिवारले अपमानित महसुस गर्न सक्छ । यसले गर्दा उनीहरूसित मनमुटाव बढ्न सक्छ र सम्बन्ध टुट्न सक्छ । यसले भविष्यमा अप्ठ्यारो स्थिति सिर्जना गर्ने सम्भावना पनि हुन्छ ।
बाँड्नुपर्छ
प्राय: पुरुष आफूले माइतीबाट प्राप्त गरेको सरसामान वा आफैंले खरिद गरेका कुरा श्रीमती्को परिवारजनबाट लुकाउँछन् । यति मात्र होइन आफ्नो केही सामान दिन पनि अप्ठ्यारो मान्छन् । आफ्नो कुनै कुरा बाँड्नाले सम्बन्ध अझ प्रगाढ हुन्छ रं सबैले आफूलाई माया गर्छन् ।
सासूको मन जित्नुपर्छ
सासूको मन जित्न सक्ने ज्वाईंले सबैको मन जित्न सक्छन् । श्रीमतीको परिवारमा सासूको विशेष भूमिका हुन्छ । त्यसैले ज्वाईंले सर्वप्रथम सासूको मन जित्नुपर्छ । त्यसपछि क्रमश: घरका अन्य सदस्यको पनि मन जित्दै जानुपर्छ । सासूमा पनि ज्वाईंले घरपरिवारको हेरचाह गरेको देख्ने चाहना हुन्छ । सासूको मन जित्न सके श्रीमती्को घरमा कुनै समस्या हुँदैन । सासू आफ्नो साथ रहँदा आफ्नो आत्मविश्वास बढ्छ र अघि बढ्ने प्रेरणा प्राप्त हुन्छ अनि सबै कुरा सहज बन्न पुग्छ ।
नयाँ घरलाई माया गर्नुपर्छ
हाम्रो समाजमा एउटी विवाहित पुरुषका लागि श्रीमती्को घर नै आफ्नो घर हुन्छ । त्यो क्षण पक्कै पनि कठिन हुनुपर्छ, जसमा आफ्नो माइती घर छोडेर आफ्नो नयाँ घर अर्थात् श्रीमती्को घरमा प्रवेश गर्नुपर्छ । कतिपय युवकले विवाहपछि पनि मनैदेखि उक्त परिवर्तनलाई स्वीकार गर्न सक्दैनन् । अत: विवाह बन्धनमा बाँधिएपछि श्रीमती्को घरलाई ह्दयदेखि नै माया गर्नुपर्छ । जुन दिनदेखि श्रीमती्को घरलाई माया गरिन्छ, त्यही दिनदेखि त्यो घर आफ्नै लाग्न थाल्छ ।
हरेक जिम्मेवारी र कर्तव्य निर्वाह गर्नुपर्छ
नयाँ दुलाहाले आफ्नो जिम्मेवारी राम्रोसँग निर्वाह गरून् भन्ने अपेक्षा गरिन्छ । घरकी साना ज्वाईंले परिवारका सबै सदस्यलाई आदर गर्नुपर्छ । ठूली ज्वाईंले ठूलालाई सम्मान र सानालाई प्रेम गर्नुपर्छ । घरका साना–ठूला सबै काममा रुचि देखाउनुपर्छ । कतिपय युवक विवाहपछि श्रीमती्को घरको जिम्मेवारीलाई बोझ मान्छन् । ज्वाईंका रूपमा सम्मान र आदर प्राप्त गर्न श्रीमतीको परिवारको अपेक्षामा खरो उत्रनुपर्ने हुन्छ । हरेक व्यक्ति सबै कुरामा कुशल हुँदैनन् तर पनि सबैले आफ्नो कामको प्रशंसा गरेको हुनुपर्छ ।
रुचि–अरुचिलाई बुझ्नुपर्छ
विवाह भएपछि कसैको घर मात्र परिवर्तन हुँदैन, रहन–सहन, खानपान, बोली एवं व्यवहार पनि परिवर्तन हुन्छ । यति मात्र होइन श्रीमतीका परिवारजनको रुचि, रहन–सहन, खानपान, पूजापाठ आदिमा पनि ध्यान पुर्याउनुपर्छ । यी कुरा नयाँ दुलाहाका लागि केही हदसम्म कठिन हुन्छन् । बिस्तारै घरको रीतिरिवाज, रहन–सहन, रुचि–अरुचि आदि विषयमा जानकारी हुँदै गएपछि सोहीअनुरूप काम गर्न सकिन्छ ।
आफ्नो धारणा राख्नुपर्छ
श्रीमतीको घरपरिवारको सोच, शैली एवं व्यवहार सबै ठीक र सही हुन्छ भन्ने छैन । आफूलाई कुनै शैली, सोच वा व्यवहारमा चित्त नबुझ्न सक्छ । यस्तो अवस्थामा प्रेम, सम्मान एवं नम्रतापूर्वक आफ्नो धारणा व्यक्त गर्नुपर्छ ।
माइतीको बखान गर्नुहुँदैन
कतिपय पुरुष आफ्नो माइतीको बखान गरेर थाक्दैनन् । त्यसो गर्नु ठीक होइन । श्रीमतीको घरपरिवार जस्तो भए पनि आफ्नै हो । हरेक समय माइतीको प्रशंसा गर्नाले श्रीमती्को परिवारले अपमानित महसुस गर्न सक्छ । यसले गर्दा उनीहरूसित मनमुटाव बढ्न सक्छ र सम्बन्ध टुट्न सक्छ । यसले भविष्यमा अप्ठ्यारो स्थिति सिर्जना गर्ने सम्भावना पनि हुन्छ ।
बाँड्नुपर्छ
प्राय: पुरुष आफूले माइतीबाट प्राप्त गरेको सरसामान वा आफैंले खरिद गरेका कुरा श्रीमती्को परिवारजनबाट लुकाउँछन् । यति मात्र होइन आफ्नो केही सामान दिन पनि अप्ठ्यारो मान्छन् । आफ्नो कुनै कुरा बाँड्नाले सम्बन्ध अझ प्रगाढ हुन्छ रं सबैले आफूलाई माया गर्छन् ।
सासूको मन जित्नुपर्छ
सासूको मन जित्न सक्ने ज्वाईंले सबैको मन जित्न सक्छन् । श्रीमतीको परिवारमा सासूको विशेष भूमिका हुन्छ । त्यसैले ज्वाईंले सर्वप्रथम सासूको मन जित्नुपर्छ । त्यसपछि क्रमश: घरका अन्य सदस्यको पनि मन जित्दै जानुपर्छ । सासूमा पनि ज्वाईंले घरपरिवारको हेरचाह गरेको देख्ने चाहना हुन्छ । सासूको मन जित्न सके श्रीमती्को घरमा कुनै समस्या हुँदैन । सासू आफ्नो साथ रहँदा आफ्नो आत्मविश्वास बढ्छ र अघि बढ्ने प्रेरणा प्राप्त हुन्छ अनि सबै कुरा सहज बन्न पुग्छ ।
Subscribe to:
Posts (Atom)