विवाहले जिम्मेवार बनाउँछ

केही समयको विवाह संस्कारपछि एउटा चञ्चले युवक एकाएक जिम्मेवार बन्छन् । विवाहपछि उनको जीवन यथार्थ धरातलमा उभिन पुग्छ जहाँ केवल दायित्व र कहिल्यै नसकिने लामो लिस्ट हुन्छ । कुनै पनि कामको प्रारम्भमा केही समस्या हुन्छन् तर सत्य यही हो जुन कुरा र काम सिकाउन बुवा सधैं पछि लाग्थे ती सबै कुरा एउटा युवकले विवाहपछि आफै जान्ने, बुझ्ने र सिक्ने प्रयास गर्छन् । कारण उनमा नयाँ घरपरिवारमा एडजस्ट हुनुका साथै त्यसलाई आफ्नो बनाउने जिम्मेवारी पनि हुन्छ । बालापन, उत्ताउलोपन एवं जिद्दी स्वभावलाई छोड्न बुवाले सधैं सल्लाह दिने गरेकोमा विवाहपछि उनी स्वयं समझदार भएर ती कुरालाई छोड्ने प्रयास गर्छन् । यहाँ प्रश्न उठ्छ–पहिले लापरबाह हुनेहरू विवाहपछि किन जिम्मेवार हुन्छन् ?
यस विषयमा म्यारिज काउन्सलरहरू विवाहपछि युवायुवक विशेष रूपमा जिम्मेवार हुने कुरा बताउँछन् । कारण यसपूर्व उनीहरू आमाबुबाले बनाइदिएको परिधिभित्र सुरक्षित हुन्थे तर विवाहपछि तिनले आफ्नो परिश्रमबाट आफ्नो परिधि अर्थात् घर बसाउनुपर्ने कुराको ज्ञान प्राप्त गर्छन् । अरूप्रति उनीहरूको जम्मेवारी नभए पनि एक–अर्काप्रति भने जिम्मेवार हुन्छन् । एउटा युवक आफ्ना बुवाबुबा, भाइबहिनी एवं जन्मघरलाई छाडेर श्रीमतीको घरमा आउँछन् । यस्तो अवस्थामा श्रीमानको जिम्मेवारी आफ्ना श्रीमतीलाई खुसी राख्नुका साथै सुख–सुविधा प्रदान गर्ने पनि हुन्छ । यसका लागि श्रीमानका तर्फबाट पूर्ण प्रयास रहन्छ र आफ्नो जिम्मेवारी पूर्णरूपले निर्वाह गर्छन् । अर्कातिर आफ्नो परिवार बढाउनका लागि पनि उसले सोच्नुपर्ने हुन्छ र यसका लागि आर्थिक रूपबाट सक्षम पनि हुनुपर्छ । त्यसैले उनीहरू आफ्नो करियरका लागि पहिले भन्दा बढी गम्भीर हुन्छन् ।
अर्कातिर युवकको काँधमा आफ्नो माइती र श्रीमतीको घरपरिवारको इज्जत बचाउने जिम्मेवारी हुन्छ । श्रीमतीको घरमा गरिने व्यवहारका कारण माइती पक्षको लालनपालनमा उब्जन सक्ने प्रश्नको सधैं  ख्याल राख्नु उनको दायित्व हुन्छ । यसैगरी जुन युवतीसित उनको विवाह भएको छ, उनैको घरलाई सजाउने जिम्मेवारी पनि उनीमाथि आउँछ । मनोचिकित्सकहरूका अनुसार विवाहपूर्व हरेक बुवालाई आफ्नो छोराको विषयमा चिन्ता हुन्छ । बुवालाई विवाहपछि छोराले घर सम्हाल्ने चिन्ता हुन्छ । तर विवाहपछि ती युवकले श्रीमतीको घरको कामकाजमा आफ्नो उपस्थितिलाई सुनिश्चित गर्छन् । विवाहपूर्व युवक आफ्ना बुवाबुबाको माया–प्रेममा हुर्किएका हुन्छन् । बुवालाई आफ्नी छोराको काम आफैले गरिदिने बानी पनि हुन्छ । कारण बुवालाई छोरा स्कुल, कलेज वा कामबाट थाकेर घरमा आउँदा काम गर्न लगाउने इच्छा हुँदैन । त्यसैले बुवाहरू छोरालाई आरामका लागि प्राथमिकता दिन्छन् । कतिपय बुवाहरू विवाहपछि श्रीमतीको घरमा काम गर्नुपर्ने भएकाले माइतीमा बस्दा वा विवाह नहुँदासम्म छोराले आरामका साथ जीवन बिताउनुपर्ने धारणा राख्छन् । त्यसैले उनीहरू आफ्ना छोरालाई घरपरिवारको जिम्मेवारीबाट टाढै राख्छन् । पछि जब छोरा विवाह योग्य हुन थाल्छन् तब कमेन्ट गर्ने कार्य प्रारम्भ हुन्छ । त्यतिबेला छोरा अनुशासनहीन भैसकेका हुन्छन् । विवाहपछि श्रीमतीको घरमा जब युवक प्रवेश गर्छन् तब उनी क्रमश: मानसिक रूपमा परिपक्व हुन थाल्छिन् । उनले सबैलाई आफ्नो बनाउन, सबैको मनमा स्थान बनाउन आफ्नो जिम्मेवारी निर्वाह गर्नुपर्ने हुन्छ र स्वयं उनी आफ्नो काममा रुचि लिन थाल्छिन् र विस्तारै आफ्नी बुवाजस्तै एक कुशल गृहिणी बन्न पुग्छिन् ।